10 Oktobra, 2021

Svjetski dan mentalnog zdravlja 10. oktobar 2021.

Mentalno zdravlje tokom pandemije virusom Covid 19

 

Svjedoci smo epohe  savremenog svijeta  koji se suočava sa ozbiljnim posledicama pandemije virusom Covid 19   i to na više nivoa:  medicinskom, društvenom, finansijskom, organizacionom, psihološkom… Ono što je upadljivo od samog početka ove pandemije  je stvaranje otpora i povećanje  nepovjerenja nestručne javnosti  o porijeklu virusa, sigurnosti vakcina, „čipovanju“…

Ako opisano posmatramo iz psihološkog ugla:  na polju očekivanih reakcija koje prate pojave  kao što je pandemija   tj. stanja životne i zdravstvene ugroženosti ( anksioznost, osećaj neizvjesnosti za ishod liječenja  ili mogućnost inficiranja , panični  strah, otežano funkcionisanje, egzistencijalne neizvjesnosti …)  imamo i  jednu novu  pojavu kao što su paranoične interpretacije, strahovi, „ teorije zavjere“ i kvalitativno drugačiji oblik anksioznosti …. Opisani simptomi  su u temelju poljuljali povjerenje ljudi u sigurnost vakcina, ugrozili preventivne mjere i dodatno doveli do uvećanja psihološkog opterećenja  tj. degradacije psihološkog zdravlja ljudi.

Kada se analiziraju očekivane psihološke reakcije tokom pandemije:  anksioznost, strahovi, panični proboji, socijalna izolacija, hipohondrijske fiksacije, nesanica, briga za bližnje mora se konstatovati da veliki boj ljudi po prvi put se suočava sa novim iskustvom a  to je neizvjesnost da li će preživjeti, bojazan za sopstveni život i nepredvidljiv ishod liječenja.  Kada se  tome dodaju  somatske tegobe  ( zamaranje, tahikardija, nedostatak vazduha, nesanica…), možemo zaključiti da je Covid epoha donijela izvjestan “psihološki test opterećenja“, gde su se pokazali svi potencijali  nečije ličnosti, copyng tehnike, mehanizmi odbrane, sposobnost reagovanja u kriznim situacijama  ili naprotiv  deklanširali  sve slabe tačke i ispoljili  razni oblici patološkog reagovanja.

Po ozbiljnosti kliničke slike, ističe se kategorija pacijenata koji su izgubili jednog ili više članova  porodice od Covid infekcije te se kod njih razvija akutna reakcija na stres, poremećaji prilagođavanja ili fenomenologija posttraumatskog stresnog poremećaja. Uloga stučnjaka iz oblasti psihologije i psihijatrije veoma je važna jer u neliječenim slučajevima posledice mogu biti povećana suicidalnost, trajniji oblici psihičkih poremećaja kao što je anksioznost i depresija, razvoj zavisničkog ponašanja (alkoholizam, tabletomanija…), stečeni poremećaji ličnosti…

U skladu sa opisanim  slučajevima i tretiranjem  mentalnog zdravlja kao resurs koji pokreće život ali takođe i resurs koji može da se degradira, ošteti i umanji, savjetodavno je da pacijenti definišu svoje tegobe (priznaju njihovo postojanje) i obrate se timu stručnjaka koji mogu  da pomognu, ispolje solidarnost, razumijevanje  i prevashodno pruže stručnu pomoć.

U nekim slučajevima je dovoljna psihološka podrška ali kada taj nivo pomoći nije dovoljan, stručni tim  psihijatara sa upotrebom medikamenata iz te sfere (anksiolitici, antidepresivi, hipnotici…) pomažu u prevazilaženju opisanih simptoma do konsolidacije zdravstvenog stanja, te je poziv u tom smislu otvoren svima da se obrate za pomoć. Kao i uvijek do sada oživljeni duh solidarnosti i zajedništva je donosio najblistavije pobjede  u našoj istoriji, što će biti i uvom slučaju, nadamo se.

 

                                                                                                                           dr Vasko Roganović, psihijatar

                                                                                                                                  Dom  Zdravlja Budva